مهارت‌های ارتباط بین‌فردی چیست؟

مهارت‌های ارتباط بین‌فردی مهارت‌هایی هستند که ما هر روز هنگام برقراری ارتباط و تعامل با افراد دیگر، چه به صورت فردی و چه گروهی، از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

شاید این موضوع اغراق نباشد اگر بگوییم مهارت رابطه بین فردی پایه و اساس موفقیت در زندگی است. افرادی که دارای مهارت‌های بین فردی قوی هستند، به خوبی با افراد دیگر، در تیم یا به صورت شخصی کار می‌کنند.

آن‌ها به طور موثر با دیگران، اعم از خانواده، دوستان، همکاران، مشتریان ارتباط برقرار کرده و در خانه و محل کار روابط بهتری دارند.

سرفصل ها

جلسه اول: ارتباط و انواع آن در روابط بین فردی

جلسه دوم: مفهوم و زمینه های طرحواره های شناختی

جلسه سوم: ساختار صحیح کلامی و رفتاری

جلسه چهارم: اصول صحبت کردن فعال

جلسه پنجم: طرحواره شبه ایثار و مهرطلبی و ارتباط آن با روابط بین فردی

جلسه ششم: طرحواره های عدم کفایت و خستگی تصمیم و ارتباط آن با روابط بین فردی

رابطه بین فردی شامل چه مهارت‌هایی است؟

مهارت های بین فردی گاهی اوقات به عنوان مهارت های اجتماعی، مهارت های مردمی، مهارت های نرم یا مهارت های زندگی نامیده می شود. این مهارت‌ها به نوبه خود شامل موارد زیر می شود:

1. ارتباط کلامی: آنچه می‌گوییم و چگونه آن را می‌گوییم.
2. ارتباط غیر کلامی: طوری که بدون کلام از طریق زبان بدن و یا لحن صدا با هم ارتباط برقرار می‌کنیم.
3. مهارت‌های گوش دادن: چگونه پیام های کلامی و غیرکلامی ارسال شده توسط دیگران را تفسیر می‌کنیم.
4. هوش هیجانی: توانایی درک و مدیریت احساسات خود و دیگران.
5. کار تیمی: توانایی کار با دیگران در سازمان، دانشگاه و سایر مراکز رسمی و غیررسمی
6. مهارت‌های مذاکره، متقاعدسازی و تأثیرگذاری: کار با دیگران برای یافتن یک نتیجه قابل قبول و دو سر برد (برنده، برنده).
7. حل تعارض و میانجی‌گری: کار با دیگران برای حل تعارضات و اختلافات بین‌فردی به روشی مثبت.
8. حل مسئله و تصمیم‌گیری: کار با دیگران برای شناسایی، تعریف و حل مشکلات، که شامل تصمیم‌گیری در مورد دریافت بهترین نتیجه است.

اهمیت رابطه بین فردی در ابعاد مختلف زندگی

ما در طول زندگی خود، مجبوریم به صورت روزانه، با افراد دیگر ارتباط برقرار کنیم. اگر بخواهیم این ارتباط را به منزله یک ماشین در نظر بگیریم، مهارت‌های بین فردی خوب، درواقع همان روغنی است که چرخ‌های تعاملات ما را روغن‌کاری می‌کند.

مهارت‌های رابطه بین فردی به ما اجازه می‌دهد تا روابط بهتر و طولانی‌تری، هم در خانه و هم در محل کار ایجاد کنیم.

مهارت‌های رابطه بین فردی در خانه

مهارت‌های بین فردی خوب به شما کمک می‌کند تا ارتباط موثرتری با خانواده داشته باشید. این موضوع در ارتباط با شریک زندگی اهمیت خود را به صورت چندبرابری نمایان می‌کند.

همچنین این مهارت به شما کمک می‌کند تا بتوانید به صورت مؤثر با شریک زندگی خود گفت‌وگو کنید و به او بازخورد بدهید. این موضوع نقش مهمی در حل مشکلات کوچک بین شما دارد و از تبدیل آن به یک مسئله بزرگ‌تر جلوگیری می‌کند.

مهارت‌های بین فردی در سازمان

شما خواه یا ناخواه زمان زیادی از روز خود را در محل کار و در کنار افراد دیگر می‌گذارنید. در محل کار، شما ملزم به برقراری ارتباط و تعامل با طیف وسیعی از افراد هستید.

این ارتباط بر اساس نوع شغل می‌تواند شامل افرادی مانند: مشتریان، همکاران، مدیران رده‌بالا و ... باشد. توانایی شما در ایجاد یکی رابطه بین فردی حرفه‌ای در محیط کار نقش موثری در تمایز یک زندگی شغلی موفق و شکست‌خورده دارد.

ایجاد یک رابطه بین فردی نه تنها در محیط کار فعلی شما ضروری است، بلکه در زمان جست‌وجو برای یک شغل جدید نیز نقش موثری دارد.

این افراد باید بتوانند با یادگیری مهارت‌های مربوط به ارتباط در یک محیط جدید، خود را به بهترین شکل ممکن ارائه کنند. رابطه بین فردی خوب، پایه و اساس روابط کاری و اجتماعی و همچنین توسعه بسیاری از زمینه‌های مهارتی است.

بر همین اساس می‌توان گفت این مهارت ارزش وقت گذاشتن زیادی برای یادگیری را دارد.

همه ما از دوران کودکی، به صورت ناخودآگاه، در حال توسعه مهارت‌های رابطه بین فردی خود هستیم. این مهارت‌ها اغلب به‌قدری طبیعی به نظر می‌رسند که ما آنها را بدیهی دانسته و به نحوه ارتباط خود با افراد دیگر فکر نمی‌کنیم.

تاثیر روابط بین فردی بر عزت نفس

فقدان مهارت‌های ارتباطی می‌تواند روابط روزمره با دوستان را تحت تاثیر قرار دهد. نداشتن اعتماد به‌ نفس کافی در روابط بین‌فردی می‌تواند رفته‌رفته تبدیل به یک کابوس شود.

همین موضوع به مرور زمان ارتقاء و آینده شغلی را به خطر می‌اندازد. مانند بسیاری از عوامل مرتبط نزدیک، رابطه بین عزت نفس و کیفیت در ارتباطات یک خیابان دو طرفه است.

عزت نفس پایین می‌تواند باعث ضعف مهارت‌های رابطه بین فردی شود و بالعکس. این ضعف در ابعاد مختلف مانند: حضور و اعلام نظر در کلاس‌های دانشگاه، مذاکره برای دفاع از عقاید، بیان ایده در جلسات کاری و ... خود را نشان می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‎های افرادی که عزت نفس بالایی دارند داشتن قاطعیت است. قاطعیت در واقع توانایی بیان آن چیزی است که در ذهن شما وجود دارد.  قاطعیت یک ویژگی مؤثر برای زندگی روزمره است.

این ویژگی شما را قادر می سازد با اطمینان ارتباط برقرار کنید و مستقیماً از دیگران خواسته‌های خود را درخواست کنید. می‌توان گفت سطحی سالم از قاطعیت و عزت نفس، مهارت‌های ارتباطی را بهبود داده و احترام دیگران را به ارمغان می‌آورد.

همین موضوع باعث افزایش عزت نفس و شادی در افراد می‌شود.

چگونه روابط بین فردی را تقویت کنیم

همانطور که گفته شد رابطه بین فردی نقش مهمی در ابعاد مختلف زندگی دارد. در این جا ما به چند راه‎حل ساده که باعث تقویت این روابط می‎شود خواهیم پرداخت:

• تقویت دیدگاه مثبت: با یادآوری نکات مثبت و خوب زندگی و شغلی تان، به خود بیاموزید که مثبت‌اندیش باشید.
• کنترل احساسات: در زمان عصبانیت، افسردگی و یا خوشحالی زیاد، با کشیدن یک نفس عمیق احساسات خود را کنترل کنید.
• تایید دیگران: یکی از بهترین راه‌های ایجاد اعتماد در موقعیت‌های مختلف تایید دیگران هم به صورت ذهنی و هم به صورت شفاهی است.
• گوش دادن فعالانه: این کار را می‌توان از طریق حفظ ارتباط چشمی با گوینده و تکان دادن سر انجام داد.
• تقویت همدلی: قرار دادن خود به جای دیگران، یک دید جامع از چیزهای مختلف به شما می‌دهد. این موضوع به نوبه خود راه‌حل‌هایی را پیدا می‌کند که می‌تواند برای همه افراد مفید باشد.

عنصر نهایی در توسعه و بهبود مهارت‌های رابطه بین فردی، ایجاد عادت تأمل در خود است. وقت گذاشتن برای فکر کردن به مکالمات و تعاملات بین فردی به شما امکان می‌دهد تا از اشتباهات و موفقیت‌های خود درس بگیرید و به پیشرفت خود ادامه دهید.